Alles over het capaciteitstarief in Vlaanderen vanaf 2023.

Vanaf 1 januari 2023 worden de nettarieven op je factuur aangepast en wordt het capaciteitstarief geïntroduceerd in Vlaanderen. In dit artikel ontdek je wat dat capaciteitstarief precies is en wat de impact op jouw energiefactuur is.

Wat is het capaciteitstarief? 

Eén van de onderdelen van jouw jaarlijkse energiefactuur zijn de nettarieven. Deze tarieven dekken de kosten voor de aanleg, het onderhoud en het gebruik van het elektriciteitsnet. Je betaalt deze via jouw energieleverancier aan je netbeheerder. Momenteel wordt dat tarief nog berekend op basis van je totale jaarlijkse afname van het net in kWh.

Vanaf 1 januari 2023 past de VREG de berekening van de nettarieven aan door de introductie van het capaciteitstarief. Dat houdt in dat men in plaats van enkel te kijken naar je totale jaarlijkse afname van het net (verbruik in kWh), men nu ook zal kijken naar de maandelijkse pieken in jouw verbruik (piekvermogen in kW). Hoe hoger jouw maandelijkse piek, hoe hoger de netkost.

Wat is het piekvermogen? 

Het piekvermogen (in kW) is een maat voor hoe sterk jij het elektriciteitsnet op een bepaald moment belast met jouw toestellen. Wanneer je verschillende grote energieverslindende toestellen (zoals een warmtepomp en de laadpaal van een elektrische wagen) tegelijk gebruikt, veroorzaak je namelijk pieken in je verbruik. Belangrijk om te weten, is dat er voor de nettarieven geen onderscheid meer zal worden gemaakt tussen piekverbruik tijdens piek- of daluren. Het onderscheid tussen dag- en nachttarief verdwijnt dus met andere woorden voor de nettarieven. Energieleveranciers kunnen in hun aanbod (en dus enkel wat de energiekost betreft) wel nog altijd een onderscheid maken tussen een dag- en nachttarief voor jouw energielevering.

Waarom wordt het capaciteitstarief geïntroduceerd?

Met het oog op de energietransitie zal het distributienet voor elektriciteit in de toekomst veel meer belast worden. Door het capaciteitstarief in te voeren, probeert de overheid ons te stimuleren om ons verbruik zoveel mogelijk te spreiden en zo een overbelasting van het net te vermijden. Door je verbruik te spreiden, zullen jouw maandelijkse pieken immers lager zijn en zal je minder capaciteitstarief moeten betalen.

Minimale vaste bijdrage 

Ondanks dat je minder zult moeten betalen wanneer je jouw verbruik goed spreidt, moet iedereen wel een minimale vaste bijdrage betalen. Die bijdrage komt overeen met het capaciteitstarief voor een piek van 2,5 kW en moet dus ook worden betaald wanneer jouw werkelijke maandpiek lager ligt. Met deze vaste bijdrage wil de VREG ervoor zorgen dat iedereen evenredig bijdraagt aan de netkosten.

Hoe berekent de VREG het capaciteitstarief? 

Het capaciteitstarief zelf hangt af van het netgebied waar je woont. Hoe het capaciteitstarief wordt berekend voor jouw facturen hangt dan weer af van jouw persoonlijke situatie.

Je hebt een digitale, communicerende meter

Voor mensen met een digitale meter zal het gemiddelde van de laatste 12 maandpieken bepalen capaciteitstarief je zult moeten betalen. Maandelijks registreert de digitale meter per kwartier het hoogst verbruikte vermogen. Dat kwartiervermogen dient als basis voor de maandpieken. In dit filmpje leer je meer over de precieze berekening van die maandpieken. Je kunt jouw piekvermogen ook controleren door je te registreren op mijn.fluvius.be.  Aangezien het capaciteitstarief slechts een deel van de netkosten bevat, wordt het overige deel nog steeds berekend zoals voordien, namelijk op basis van jouw jaarlijks verbruik.

Wat is het kwartiervermogen? 

Het kwartiervermogen (in kW) is een maat voor hoe sterk je het elektriciteitsnet gedurende een kwartier gemiddeld belast met jouw toestellen. Gebruik je bijvoorbeeld een waterkoker met een vermogen van 2 kW? Aangezien je de waterkoker geen volledig kwartier zult gebruiken, blijft de impact op de kwartierpiek beperkt tot 0,25 à 0,3 kW.

Formule van de berekening 

Jouw maandpiek komt overeen met het hoogste kwartiervermogen in de maand (in kW). De gemiddelde maandpiek wordt vervolgens berekend aan de hand van het gemiddelde van de pieken van de voorafgaande 12 maanden. Die gemiddelde maandpiek is ten slotte bepalend voor de berekening van jouw capaciteitstarief.

• Jaarafrekening: 

X kW (piekvermogen) x Y euro (capaciteitstarief in €/kW/jaar*) = Z euro

Het piekvermogen dat gebruikt wordt voor de afrekening is hier gelijk aan het gewogen gemiddelde van de gemiddelde maandpieken sinds jouw vorige afrekening**.

• Maandafrekening:

X kW (piekvermogen) x Y euro (capaciteitstarief in €/kW/jaar*)/12 = Z euro

Het piekvermogen dat gebruikt wordt voor de afrekening is hier gelijk aan de laatste maandpiek.

*Het bedrag dat gebruikt wordt voor de berekening is afhankelijk van het netgebied waar je woont.
**Voor de berekening van het capaciteitstarief wordt er enkel gekeken naar de maandpieken vanaf 1/01/2023. Als er minder dan 12 maandpieken beschikbaar zijn dan wordt voor de berekening van de gemiddelde maandpiek enkel rekening gehouden met de beschikbare maandpieken.  

Je hebt een analoge meter

Aangezien analoge meters geen pieken kunnen registreren, betalen mensen met een analoge meter een minimumbijdrage van 2,5 kW. Aangezien het capaciteitstarief slechts een deel van de netkosten bevat, wordt het overige deel nog steeds berekend zoals voordien; op basis van jouw jaarlijks verbruik.

Wat betekent dit voor jouw afrekening?

6 op de 10 Vlaamse gezinnen zouden met deze nieuwe nettarieven minder of hoogstens 10% meer moeten betalen. Op de website van de VREG kun je een simulatie uitvoeren van de impact van het capaciteitstarief op jouw factuur.

Tot slot…

We onthouden dat het capaciteitstarief geen bijkomende kost is. Het gaat om een andere berekening van een bestaand deel van jouw factuur. Om de impact van het capaciteitstarief op jouw energiefactuur te beperken, hoef je jouw gewoontes ook niet volledig te veranderen. Probeer vooral het gebruik van grote energieverslinders zoals je elektrische boiler, het opladen van je elektrische wagen, je warmtepomp, etc. te spreiden. Door gebruik te maken van slimme toestellen kan je jouw verbruik trouwens nog beter onder controle houden!

Je kunt ook altijd terecht op onze blog voor nog meer tips om energie te besparen!