Stijging van de energieprijzen: oorzaken, gevolgen en tips.

Sinds augustus 2021 zijn de energieprijzen niet gestopt met stijgen. Dat is niet alleen het geval in België en Europa, maar ook in de rest van de wereld. De prijzen hebben ongekende hoogtes bereikt en jammer genoeg lijkt die trend zich ook in 2022 voort te zetten.  

Oorzaken. 

Er zijn verschillende (complexe) oorzaken voor deze prijsstijgingen. Hieronder lijsten we drie factoren op die een belangrijke rol spelen in deze crisis:  

1) Het economisch herstel na de coronacrisis.

Het coronavirus heeft ervoor gezorgd dat verschillende sectoren hun activiteiten hebben moeten stilleggen, sommige zelfs gedurende verschillende maanden. Als gevolg daalde de vraag naar energie en dus ook de energieprijs. Zodra de economie weer op gang kwam, steeg de vraag opnieuw en deden de prijzen hetzelfde.   

2) De druk op de gastoevoer.

Het economisch herstel na de coronacrisis heeft er onder andere voor gezorgd dat de Europese gasvoorraden momenteel op hun laagst zijn. Daarnaast is de import van Noors en Russisch gas sinds begin 2021 aanzienlijk gedaald.  We kunnen alleen maar aannemen dat dit een voorbode was van de huidige geopolitieke situatie tussen Rusland en Oekraïne. Deze elementen hebben niet alleen een grote impact gehad op de gasprijs, maar ook op de elektriciteitsprijs.   

 3) De recordprijzen voor de CO2-emissierechten.

Als Europa tegen 2050 klimaatneutraal wilt worden, is er een energietransitie nodig. De overgang naar koolstofarme energiebronnen brengt echter ook heel wat kosten met zich mee. De kosten van die transitie stijgen voortdurend en beïnvloeden dus ook de energieprijzen. Vroeger gebruikten sommige elektriciteitsproducenten gas als primaire energiebron. Als gevolg van de prijsstijgingen, die gas onbetaalbaar hebben gemaakt, zijn die producenten overgestapt naar steenkool. Die energiebron is echter ook meer vervuilend.  

Om koolstofneutraliteit te kunnen bereiken, mogen industrieën slechts een beperkte hoeveelheid CO2 uitstoten. Aangezien ze met het gebruik van steenkool meer uitstoten, liggen de kosten van de “emissierechten” ook hoger. Emissierechten zijn een soort boete die bedrijven ervan moeten weerhouden meer koolstof uit te stoten dan toegestaan. Daarnaast moeten ze bedrijven ertoe aanzetten in hernieuwbare energie te investeren. Die meerkost is dan ook tot uiting gekomen in de elektriciteitsprijs zelf.  

De maatregelen van Mega. 

In augustus 2021 nam Mega reeds het initiatief om haar klanten voor te bereiden op de prijsstijgingen. We verstuurden voorstellen om de voorschotbedragen te verhogen. Eerst aan klanten met een variabel tarief en vervolgens aan klanten met een vast tarief dat in de komende maanden zou aflopen. Hun contract zou bij afloop immers hernieuwd worden op basis van duurdere tarieven.   

Dat de energieprijzen momenteel extreem hoog zijn, is een realiteit waar we helaas niets aan kunnen veranderen. De enige manier om onze klanten te beschermen, is te voorkomen dat ze bij hun jaarlijkse afrekening voor onaangename verrassingen komen te staan. Door het voorschotbedrag preventief te verhogen, worden de hoge energiekosten over verschillende maanden verdeeld.  

Ik heb een vast tarief. Waarom zou ik mijn voorschot verhogen?  

Welk contract je ook hebt, op een gegeven moment passen jouw prijzen zich aan aan de markt. Bij een vast contract gebeurt dat bij elke hernieuwing van het contract.  

We illustreren dit aan de hand van een concreet voorbeeld.  

Familie X tekent in oktober 2020 een vast energiecontract van 1 jaar. Elke maand betaalt de familie 150 euro voorschot voor gas en elektriciteit. De netbeheerder vraagt elk jaar in juni om de meterstanden door te geven. De familie ontvangt een aantal weken na de meteropname, in juli, haar jaarlijkse afrekening. Wanneer de jaarlijkse meteropname precies plaatsvindt, is afhankelijk van waar je woont. Aangezien de jaarlijkse afrekening steeds volgt op de meteropname heeft de datum waarop je jouw afrekening ontvangt niets te maken met de startdatum van jouw contract. 

Uit de meteropname blijkt dat de familie X iets meer heeft verbruikt dan tijdens het voorgaande jaar. Daardoor moeten ze bij de jaarlijkse afrekening 270 euro bijbetalen. Op dat moment wordt ook het voorschotbedrag herberekend. Aangezien de familie iets meer verbruikt heeft, bedraagt het voorschot nu 160 euro.  

In oktober 2021 loopt het contract van de familie X ten einde en ontvangen zij hun nieuwe tarieven. Vanwege de huidige energiesituatie liggen die tarieven helaas hoger dan tijdens het vorige jaar. Het huidig voorschotbedrag van de familie X werd herberekend bij de jaarlijkse afrekening en was dus ook gebaseerd op de prijzen van het vorige jaar, die veel minder hoog lagen.  

Aangezien de prijzen bij de hernieuwing 150% hoger liggen, beslist de familie om het voorschotbedrag zelf te verhogen naar 360 euro om zo een enorme afrekening, na hun volgende jaarlijkse meteropname, te vermijden.  

Hoe weet ik met hoeveel ik mijn voorschot best verhoog? 

Aangezien de prijzen zo sterk zijn gestegen, zijn we ons ervan bewust dat de situatie om significante aanpassingen vraagt.  

• Zo zouden we een klant met een verbruik van 3500kWh elektriciteit, die voordien een maandelijks voorschot van 80 euro betaalde, aanraden om het voorschot te verhogen naar minstens 140 euro.  
• Voor een familie met een elektriciteitsverbruik van 5500kWh en een gasverbruik van 16.000kWh, met een voorschot van 200 euro per maand, raden we aan om het maandelijks voorschotbedrag te verhogen naar 440 euro.   
• Een huishouden met een verbruik van 8000kWh elektriciteit (met een elektrische auto) en 21.000kWh gasverbruik, betaalde eerst maandelijks 270 euro en zou nu 600 euro moeten betalen.  

Afhankelijk van jouw energiesituatie, verhoog je jouw voorschot best met 70 tot 150%.  

De maatregelen van de overheid.

In het licht van deze uitzonderlijke situatie heeft de Belgische overheid een aantal maatregelen genomen om de consumenten te helpen. De stijging van de energieprijzen hebben immers een grote impact op het energiebudget van de Belgen.  

Het gaat om verschillende tijdelijke maatregelen waaronder de btw-verlaging naar 6% voor energie en de toekenning van een federale verwarmingspremie ter waarde van 100 euro, waar we intussen ook meer informatie over kregen.  

Aanvankelijk werd er voorspeld dat de prijzen dit voorjaar zouden dalen. Bij die voorspelling werd er echter nog geen rekening gehouden met de oorlog in Oekraïne, die een belangrijke rol speelt in de huidige energiesituatie. We kunnen dus alleen maar hopen dat er zowel op nationaal vlak als op Europees vlak passende maatregelen zullen worden genomen om de burgers door deze crisis heen te helpen.  

Hoe beperk ik de impact op mijn factuur? 

We zullen het blijven herhalen: de goedkoopste energie is nog altijd de energie die we niet verbruiken. Dat advies is nu meer dan ooit van toepassing. Probeer jouw energieverbruik daarom zo goed mogelijk onder controle te houden. Soms kunnen eenvoudige aanpassingen in je dagelijks elektriciteits– en gasverbruik het verschil maken en jouw facturen verlagen.

Op onze blog vind je alvast heel wat nuttige tips die je daarbij kunnen helpen.